Türkiye’de Kaldıraç Oranı Ne Kadar?

Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenen yönetmeliğe göre yabancı döviz, kıymetli maden, hisse senedi ve diğer varlıklar alım ve satım yapılırken kaldıraç oranı denilen bir yardımcı etken tarafından düşük sermaye ve varlık ile yüksek oranda kazanç elde etmeyi sağlamaktadır. Forex aynı zamanda ticaret alanında kaldıraçlı işlemler olarak da bilinmektedir. Yeni yayınlanan yönetmeliğe göre forex yerine kaldıraçlı alım satım ifadesi kullanma öngörülmektedir.

Bankalar forex işlemleri için herhangi bir yetki verme hakkına sahip değildir. Her türlü forex(FX) ticareti SPK tarafında 31 Ağustos 2011 yılından beri yürütülmektedir. Sadece yetki verilen aracı kurumlar forex işlemleri sağlayabilir. Yetki alabilmek için en az 25 milyon TL’lik bir sermaye altyapısı istenilmektedir. Lisans alabilmek için gerekli olan diğer şartları SPK sitesinden öğrenebilirsiniz.  vermeye yetkili değildir forex aracılık hizmetleri her türlü FX ticareti SPK tarafından 31 Ağustos 2011 yılından beri düzenlenmektedir.

Lisans Sahibi Firmalar ve Bilgilendirme

SPK tarafından yetkilendirilen aracı firmalar web sitelerinde belirli açıklamaları bulundurmak zorundadır. Açıklamalar genel başlıklar olarak şu şekilde olmalıdır;

• Kurumun lisansı hakkında bilgi
• Ana kurum hakkında genel bilgiler, komisyoncu ise beyaz etiket mutlaka bulunmalı
• Kaldıraçlı alım satımda potansiyel riskler
• İşlemler için kullanılan platformlar hakkında bilgi
• İşlemler için alınan güvenlik önlemler, kişisel bilgileri ve sipariş işlemlerini koruma
• Alternatif iletişim yöntemleri
• Son olarak da üç ayda bir yaptığı işlemleri analiz ederek müşteri oranlarını SPK’ya bildirme.

Kaldıraç ve Teminat

Yatırımcı tarafından kullanılan Türk Lirası veya dönüştürebilir başka bir para birimi cinsinden yatırım yapılması düşünülen nakit teminat ve kaldıraç miktarı tam olmalıdır. Taraflar serbestçe forex kaldıraç oranı belirlemek isteyebilir mi? Kesinlikle hayır. Verebilecekleri en yüksek oran 100:1 olmak zorundadır.  Bu demektir ki, yatırımcının yapacağı tüm işlemlerin mevduat değeri an fazla %1 olabilir. İstanbul Takas ve Saklama Bankası’nda (Takasbank) yatırımcılar tarafından yatırılan mevduat miktarları mevzuat gereği kayıt altına alınmaktadır.

Türkiye’de Forex Kaldıraç Miktarı

Kaldıraç oranları ülkeden ülkeye değişiklik göstermekle birlikte forex platformu online bir işlem kanalı olduğu için oranlar birbirine oldukça yakındır. Ülkemizde kaldıraç oranı nedir ve nasıl belirlenir? Bu oran Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenmektedir. En yüksek kaldıraç miktarı TL, USD Doları ve Euro’nun birbirleri içerisinde karşılıklı değişim miktarlarını temel alan para, hisse senedi ve altın gibi işlemlerde en fazla 1:50 olmak zorundadır. Tarım ürünleri, gayrimenkul gibi diğer değerli varlıklarda bu miktar en fazla 1:25 olabilmektedir.

Kaldıraç oranı teminat tutarından bağımsız düşünülemez çünkü teminat yatırımcıların hesap açmak istediklerinde teminat miktarları bir kriter olarak istenilmektedir. Hesap açılışında teminat tutarı 20.000 Türk Lirası ya da bunun karşılığındaki başka bir döviz cinsine sahip yatırımcılara 1:50 kaldıraç oranı uygulanırken, bu miktardan daha az teminat tutarına sahip yatırımcılar için 1:25 kaldıraç oranı uygulanmaktadır.

Bir yatırımcı mevduat hesabında bulunan TL, USD Doları ve Euro’nun birbirleri ile karşılıklı değişimlerinde ve altın işlemlerinde uygulanabilecek kaldıraç miktarı en fazla 1/50 olmak zorundadır. Döviz ve altın dışındaki diğer varlıklar için ise uygulanabilecek en yüksek kaldıraç miktarı 1/25 olacaktır. 20 bin ve üzerindeki teminat oranları ile açılan hesaplarda bu hesabın değeri teminatın altına düşülse bile kaldıraç oranı asla değiştirilemeyecektir.

SPK kanununda çerçevesi çizilen kaldıraç miktarının sınırlarını aşmamak koşuluyla yatırımcının maddi varlıklarının durumuna ve isteklerine göre kaldıraç miktarlarında değişiklik yapılabilmektedir. Türkiye’de kaldıraç oranında yapılan değişiklik yatırımcıyı hangi yönde etkileyecek ileriki dönemlerde bunu daha iyi değerlendireceğiz.

Bir önceki yazımız olan Forex Regülasyonu Nedir ,Forex Regülasyonu Ne İşe Yarar ? başlıklı makalemizde regülasyon, Regülasyon ne demek ve regülasyon nedir hakkında bilgiler verilmektedir.