Trafik Sigortasında Para İadesini Gerektiren Durumlar Nelerdir?
Sigorta poliçesi yaptıranların trafik sigortası nedir? sorusu merak ettikleri bir konu olmaktadır. Trafik sigortası, araç sahibi kişilerin trafik kanunu ilgili hükmü gereğince yaptırmak zorunda olduğu, araç sürücüsünün üçüncü kişilere karşı olası kazalara karşı ölümlü ya da yaralamalı kazalara karşı güvence niteliği taşıyan sigorta poliçesidir.
Karayolları Trafik Kanununa göre sigorta poliçesinde yer alması gereken şartlar bulunmaktadır. Bunlar genel şartlar olarak ifade edilir. Sigortanın konusu, sigortanın coğrafi sınırı, sigortacının hasar durumunda üçüncü kişiye ödeyeceği tazminatlar, ölüm durumunda destek yokun kalma tazminatları, sigortanın başlangıç ve bitiş zamanı, sigorta priminin ödenmesi gibi durumlar poliçede yer alması gereken koşullardır.
Trafik zorunlu mali sigortası olarak da adlandırılan zorunlu trafik sigortası devlet tarafından kontrol edilmekte sigorta yaptırmayan kişilere cezai yaptırımlar uygulamaktadır. Trafik sigortası sözleşmesi bazı durumlarda iptal edilmekte ve bu gibi durumlarda sigorta poliçesi sona ereceği için sigorta ettirenin ya da sigortalının peşin ya da taksitle tamamını ödemiş olduğu sigorta primlerinin kalan aylar adedince sigortacı tarafından ödenmesi gerekmektedir. Sigorta sözleşmesinin iptalini gerektiren durumlar genel olarak üç kategoride incelenmektedir. Bunlar; trafik sigortası poliçesinin düzenlenmesi sırasında sigorta ettiren tarafından eksik bilgi verilerek sözleşme yapılması durumu, sigorta poliçesini farklı yaptıracak değişikliğin sonradan meydana çıkması durumu ve zorunlu trafik sigortasına konu aracın satılarak başka kişiye devredilmesi durumlarıdır.
Sigorta Poliçesinin Eksik veya Yanlış Beyan İle Hazırlanması
Sigorta ettiren ve sigortacı bir aracın kaza yapması durumunda olası riskleri güvence altına almak amacıyla sözleşme yaparlar. Bu sözleşmede sigorta ettiren bildiği bütün bilgileri aktarır ve sigortacıda buna göre sigorta poliçesi düzenler ve ona uygun teminat limitleri belirlenir. Sigortalının sigorta sözleşmesinin yapıldığı sırada bildiği bilgilerin tamamını söylemeyerek eksik ya da yanlış bilgi vermesi sigorta sözleşmesinin farklı şartlarda yapılmasını sağlayacaktır. Bu eksik ya da yanlış bilgi çoğunlukla sigortacının durumunu ağırlaştırmakta ödeyeceği tazminat limitlerini arttırmaktadır. Buna karşılık sigorta ettiren açısından eksik ve yanlış bilgi verilmesi sigorta priminin daha az çıkmasını sağlayacaktır. İşte bu halde sigortacının sekiz gün içerisinde sözleşmeyi sonlandırma hakkı bulunmaktadır.
Sigortacı, sigorta ettirenin eksik ya da yanlış beyan vererek yaptırdığı poliçedeki eksik ve yanlış hususları öğrenir öğrenmez sigortalıya bildirmek ve yeni hesaplayacağı sigorta primini bildirmek zorundadır. Yeni çıkan sigorta primi ile eski sigorta primi arasındaki farkı sigorta ettiren ödemeyeceğini bildirmesi ya da kendiliğinden bildirim yapmaksızın ödememesi durumunda sigorta poliçesini sigortacı sona erdirebilir. Bu konu sigorta ettirenin eksik veya yanlış bilgisi sonucunda trafik sigortası para iadesi yapar mı hususunu gündeme getirmektedir. Böylesi durumlarda sigortaya konu bir araç kalmayacağı için sözleşmenin sona ermesinden sonraki aylar için önceden ödenmiş sigorta primleri hesaplanır ve sigorta ettirene iade edilir.
Sonradan Meydana Gelen Değişikler
Sigorta poliçesinin düzenlenmesinden sonra sigorta ettiren tarafından yapılan bazı eylemler sigorta sözleşmesindeki güvenceyi riskli hale getirmektedir. Bu durumlarda sigortacı tarafından sözleşmeyi fesih hakkı doğabilmektedir. Sigorta ettiren veya bunun iznine bağlı olarak üçüncü bir kişi tarafından olası risk faktörlerinin gerçekleşme olasılığını arttıran ya da rizikolar için belirlenen güvenceyi arttırıcı, onu daha ağır halde yapılmasını gerektiren durumlara sokan işlemler yapmaları halinde bunu öğrenen sigortacının öğrendiği tarihten itibaren başlayan sekiz günlük süre içerisinde sözleşmeyi fesih hakkı doğramaktadır. Ayrıca sigorta ettiren bilgisi dışında gerçekleşen bir durum olmuşsa ve bu durumu öğrenmişse sigortacıya karşı on gün içerisinde durumu bildirerek fazladan çıkan primleri ödemesi zorunludur. Bu sekiz günlük süre içerisinde öncelikle sigorta ettirene durumu bildirmeli ve rizikonun gerçekleşme olasılığının arttığını ve ödenmesi gereken fazladan çıkan sigorta primini ödemesini talep eder. Sigorta ettiren bu primi ödemezse ya da bu primi ödemeyeceğini açıkça bildirirse sigortacı bu poliçeyi fesheder. Bunun sonucu olarak sözleşmenin sona ermesi anına kadar olan sigorta primler hesaplanır toplam ödenen sigorta primlerinden düşürülür ve kalan ücretler sigorta ettirene iade edilir.
Sigortaya Konu Aracın Satılması
Sigorta poliçesi sigortaya konu olan aracı değiş sigorta ettireni takip eder. Aracın değişmesi sigorta sözleşmesinin devamını sağlamaz. Sigorta ettirenin aracın noterde satış işlemini gerçekleşmesi sonrasında satış işleminin yapıldığını sigortacıya bildirmelidir. Sigortacıya yapılan bildirim para iadesi koşulları içerisinde yapılması gereken bir işlemdir. Sigortacıya gelen bu bildirim sonrasında sigortacı sigorta ile güvence altına alınan kalan ayların primlerini hesaplar ve sigorta ettirene peşin ödeme yapmışsa peşin olarak kredi kartıyla ödeme yapmışsa kredi kartı hesabına belirlenen miktardaki para iadesi işlemi gerçekleştirilir. Sigorta sözleşmesi aracın değişmesi halinde on beş gün daha prim ödenmeksizin aracı yeni alan kişi açısından devam etmektedir. Bu süre sonuna kadar yeni araç sahibinin trafik sigortası yaptırması zorunludur.
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasına ilişkin Sözleşmenin Sonlandırılması noktasında 23.09.2016 tarihinde Hazine Müsteşarlığı Sektör Duyurusu yayınlamıştır. Bu duyuruya göre araç sahipleri trafik sigorta priminin yüksek olduğunu düşünen ve daha uygun fiyatlı bir sigorta primi bulduğunda buna geçiş imkanı veren bir düzenleme yapılmıştır. Belli koşullar içinde gerçekleşen bu durum eski sigorta sözleşmesinin sona ermesini sağlayacaktır. Sıklıkla merak edilen konu burada para iadesi yapılır mı konusu olmaktadır. Böyle bir durumda eski sigorta için fazladan ödenmiş sigorta primleri sigorta ettirene talep etme hakkı doğuracaktır.
Bir önceki yazımız olan Yıllık Hayat Sigortası Nasıl İptal Edilir? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.