Tarım Dışı İstihdam ve ADP (Ulusal İstihdam Raporu)

Piyasalarda merakla beklenen ve yatırımları şekillendiren bazı veriler vardır. Son yıllarda bunlardan en önemlisi Tarım Dışı İstihdam Verisidir. Peki, bu kavram ne demektir, neden önemlidir ve nasıl yorumlamak gerekir.

Tarım Dışı İstihdam ve ADP ne demektir?

Ekonomik istihdam verileri tüm dünyada iki ana başlık altında incelenir bunlardan ilki tarım istihdamı, diğeri de tarım dışı istihdam verisidir. Tarım sektöründe çalışanlar yaz dönemlerinde artış gösterebilir bu durum istihdam verisi incelemeleri açısından sağlıklı olmamaktadır. Bu yüzden ülkelerin istihdam verilerinin belirlenmesinde tarım dışı istihdam baz alınır. Tarım dışı istihdam verisi hesaplanırken tarım işçilerinin yanında devlet memurları, evde çalışanlar ve kar amacı gütmeyen işletmeler de hesaplamanın dışında tutulur. Dünya piyasalarında en büyük etkiye sahip Tarım Dışı İstihdam verili Amerikan yönetimince açıklanan verilerdir. Bu veriler aylık olarak her ayın ilk Cuma günü Amerika saati ile 08:30 da Türkiye yerel saati ile ise 15:30’da açıklanır. Verilerin hesaplanmasında yaklaşık 160.000 iş yeri ile yapılan anket sonuçları kullanılır.

ADP (Ulusal İstihdam Raporu) ise Tarım Dışı İstihdam Verisinin bir nevi öncüsü konumundadır. Bu veri 400.000 ABD çalışanın bordro verilerine dayanılarak hazırlanır ve özel istihdamdaki aylık değişimleri ölçerek Tarım Dışı İstihdam verisinden iki gün önce açıklanır. Bu verilerin sonuçlarının Amerika ekonomisine yönelik sonuçları vardır ve tüm dünya piyasalarını doğrudan etkiler.

Tarım Dışı İstihdam Verilerinin Önemi

Tarım Dışı İstihdamı tüm dünyada önemli kılan unsur doğrudan Amerikan ekonomik yönünü göstermesidir. 2008 yılında büyük bir geçiren Amerikan ekonomisi Amerikan Merkez Bankası FED ile birlikte bir çözüm programı geliştirmiş ve çeşitli önlemler almıştır. Bu önlemlerin amacı parasal genişlemeyi sağlayarak istihdam oranını olabildiğince yükseltmektir. Alınan bu önlemlerin uygulanmasıyla istihdamda değişim yaşanmıştı. Bu değişimi yansıtan verinin Tarım Dışı İstihdam verisi olması sebebiyle tüm dünyaca takip edilmeye başlanmıştır. Ayrıca FED 2016-2017 yıllarında faiz artırımlarını bu verileri baz alarak yapacaktır. Faiz artırımı da sermayenin Amerika’ya geri dönmesi anlamına geleceği ve gelişmekte olan ülkeleri derinden etkileyecektir. Konuyu detaylandıracak olursak Tarım Dışı İstihdam verisi ülkedeki çalışan sayısını doğrudan gösterir. Çalışan sayısının artması o ülkedeki tüketim miktarını arttırır. İş sahibi olan insanlar doğal olarak daha fazla tüketmeye meyillidir. Tüketimim artması ve artacak olması üreticinin de üretim kapasitesini arttırmasına sebep olur. Bu kapasiteyi arttırmak için üretici daha fazla çalışan istihdam eder ve üretim araçları sayısını arttırır. Böylece dolaylı olarak istihdama katkı sağlar. Ülke ekonomisi bir döngü içerisinde büyür ve gelişir. Bu büyüme ve gelişme o ülkenin para biriminin de güçlenmesine sebep olur.

Tarım Dışı İstihdam Verisinin Analizi

Tarım Dışı İstihdamının tüm dünya ekonomilerini etkilediğini belirtmiştik. Peki bu etkileme nasıl olmaktadır. Bunu senaryoları ortaya koyarak inceleyelim. İlk senaryoda bu veriler beklentilerin üzerinde açıklanabilir. Bu durum, ekonomideki gidişin tahmin edilenden daha iyi olduğu anlamına gelir. FED bu veri üzerine düşük faiz ile piyasaya fonlama yapmayı bırakarak faiz oranlarını yükselme eğilimine girer ve bu doların yükselmesine sebebiyet verir. Türkiye ve diğer ülkeleri yansımasında ise ulusal paranın değer kaybetmesi ve sıcak paranın bu ülkeleri terk ederek Amerika’ya gitmesi vardır.

İkinci senaryoda ise beklenildiği gibi yâda beklenenin altında gelmesi durumunda ise bu durum çalışan insanların sayısında azalma olduğunu göstereceğinden ekonominin zayıfladığına bir işaret verir ve doların değer kaybetmesine sebep olur. Dolayısıyla EUR/USD ve GBP/USD paritelerinde ve altın ve gümüş gibi emtia değerlerinde yükselmeler görülecektir.

Bu sebeplerle yatırımcıların bu veriyi inceleyerek yapacakları yatırımların türünü, zamanını ve miktarını belirlemede dikkate almaları önemlidir.

Bir önceki yazımız olan Otomatik Ödeme Talimatı Nedir ? Otomatik Ödeme Talimatı Nasıl Verilir ? başlıklı makalemizde Ödeme talimatı nedir, otomatik ödeme ve Otomatik ödeme talimatı hakkında bilgiler verilmektedir.