Banka kredisi ve faiz oranları

Kredi, bireysel ya da kurumsal olarak ihtiyaç alanlarına göre çekilen faizli para miktarına denir. Krediler iki şekilde talep edilir. İlki “nakdi” olarak bankalardan istenen belli bir para miktarıdır. İkincisi ise holding ve şirketler tarafından nakit olmayan ama nakit değeri taşıyan çek ve referans belgeleri gibi evraklarla alınan kredidir. Genel olarak kredi talep işlemi güveni temsil eder.

Kredi başvurusunu yapmak ve yapılan başvurunun onaylanması tamamen sizin sicil kaydınız ile ilgilidir. Şöyle ki bankalardaki siciliniz bozuk ise kredi talep etseniz bile başvurunuz kabul edilmez. Bu nedenle olması gereken notlara sahip olmanız, size kredi verilme sürecini hızlandırır.

Mortgage kredisi, limitlerinizi doldurmanız ve sicilinizin bozuk olması nedeniyle, banka tarafından maddi değeri olan mallarınıza el koyulmasıdır. Çektiğiniz kredinin borcunun bitmesiyle ipotek adı verilen bu süreç sona erer. Mortgage 1 ve 20 yıl arasında değişen vadeler ile verilmektedir. Mortgage kredisi alanlarına göre altıya ayrılır. Bunlar; ev, iş, tarla, konut, inşaat, refinansman kredileridir. Bu alanda alınacak en makul kredi, bankaların uyguladığı faiz oranları ve uygun masraflara bağlıdır.

Kredi türleri

Krediler, insanların meslek ve ihtiyaçlarına, farklı faiz seçenekleri ve vade fırsatlarına göre değişiklik gösterirler.

Krediler; yapı, vade, yetki, faaliyet ve teminat gerektiren, nitelik ve durumlara göre beş gruba ayrılır. Yapısallığına göre krediler, açıklama kısmında değindiğimiz gibi nakdi ve gayri nakdi olarak ikiye ayrılır.

Vadesel krediler, alınan kredinin süresini belirleyen uzun, orta ve kısa vadeli kredilerdir. Uzun vade, beş yılı ve daha fazlasını kapsayan, on yıldan daha uzun bir sürede verilen kredilerdir. Orta vade, bir ile beş yıl arasında verilen kredilerdir. Bazen on yıla kadar alınabilmektedir. Kısa vade, alınan kredilerin ödeme süresinin bir yıla kadar olduğu kredidir.

Yetkiye göre krediler, genellikle bankalarda görev yapan personel harici üst düzey görevlilerin hiyerarşik sıralamaya göre verdikleri kredi türüdür. Bunların başında şube ve genel müdür gibi yetki derecesi yüksek kişilerce verilir. Faaliyete göre kredi, bireylerin aldığı kredi miktarını, hangi alanda ve ne için harcadığını bildiren kredilerdir. Yatırım, tüketici ve işletme gibi başlıklar altında verilir.

Kimler kredi alabilir

Kredilerin verilmesi ve taleplerde bulunan bireylerin en başta Türkiye vatandaşı olması lazım. Gerekli kanun ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin onayladığı ilgili yasa ile 18 yaşını dolduran ve 18 yaşından büyük ile 65 ve 65 yaşından küçük vatandaşların kredi başvurusu yapabildiklerini bildirir. Ayrıca kredi başvurusu yapan kişilerin yaşı ile kredi vadelerinin toplamı yetmiş beş sayısını geçmemelidir.

Sabit bir işi olmayan serbest meslek ve diğer maaşlı kişilerin kredi başvurusu için gerekli şartlar şöyledir; serbest meslek seçen kişilerin 12 aylık bir çalışma durumu ve sigorta kurumundaki ödemelerinde düzensiz ödeme ve borç olmamalıdır. Maaşlılar ise altı aylık bir iş geçmişine ve sigortalarının ödenmesine dikkat etmelidir. Doğal olarak kredi alabilmeniz için banka sicil kaydından tutunda, sigorta ve prim ödemelerinize kadar, kanun tarafından belirlenmiş yukarıdaki özelliklere sahip olmak gerekiyor.

En fazla ne kadar kredi alınır

Kredi veren bankalar ve talep eden vatandaşların mesleklerine, gelir düzeylerine göre hesaplanan ve gelirin üçte birini geçmemek kaydıyla bireylere kredi verilir. Ancak tam anlamıyla bir kesinlik belirtmeyen bu koşullar genellikle bankalar tarafından düzenlenir ve yetkililer tarafından onay kararı verilir.

Bir teminat ve güvenceye bağlı olarak değişir. Bireylerin kredi notunun seviyesine, gelirine, kredi alıp, almadığına, vade sürelerine ve daha birçok maddeye göre kesin bir takam elde etmek söz konusu değildir. Ama genel olarak Merkez Bankası’nın belirlediği gelirin üçte biri olarak belirlenen kritere göre kredi verilir.

Faiz uygulaması

Faiz bireylerin ya da bankaların paraların işletilmesi ve para akışını sağlamak için paralarını kira usulü karşılığında kiraya verme işlemidir. Banka piyasalarında uygulanan uluslararası anlamda değer taşıyan ve para maliyetinin artışını sağlayan bir kavramdır. Faiz ve faiz artırımı, uluslararası faiz artışını sağlayan FED gibi kuruluşların ekonomi piyasasını ve Amerikan bankalarının, piyasa dengesini kontrol altında tutması için uyguladığı ekonomik politikalardır.

Banka faiz oranları

Bankalar tarafından verilen ve para akışı için uygulanan faiz oranları, kredi çeşitlerine göre farklılık gösterir. Uzun vadeli ve kısa vadeli, ihtiyaca göre ve sicil durumuna göre bankalar özel müşterileri için özel faiz oranı uygular. Ancak normalde tüm vatandaşları kapsayan belirlenmiş faiz oranları geçerlidir.

Örnek olarak, 2 yıl vade ile alınan bir kredi üzerinden açıklarsak; 10.000 liralık bir kredi talep eden bir vatandaş, yüzde 1.15 üzerinden bir faiz ile aldığı parayı aylık 492 liralık taksit tutarıyla toplamda 11.815 liralık bir ödeme gerçekleştirir. Bu vadeyi 2 kat arttırıp dört yıla çıkartırsak 10.000 liralık ödeme toplamda 13.741’lik bir artışla 3.741 liralık bir faiz getirir.

Bu fiyatlar başta olmak üzere diğer banka masraflarının uyguladığı işlem ücretleri tarafından etkilenmekte ve farklılık gösterebilmektedir. Kısacası çekeceğimiz kredinin faiz olarak getirisinin ne olacağını öğrenmek için, alınan para miktarı dışında, hangi kredinin çekileceğini, ne kadar sürede yani vadede ödemesinin yapılacağını, bankaların uyguladığı faiz oranları ve diğer masrafların tamamının ne olduğunu öğrenmek şarttır.

Türkiye’deki bankaların faiz uygulamaları ve oranları şöyledir;

• Türkiye İş Bankası, faiz oranları alınan krediye göre fark gösterir. Taşıtta 1.10’luk, ihtiyaç 1.15, konutta ise 0.90 olarak uygulanmaktadır.
• Vakıfbank, kendi müşterileri için 36 ay vadeli kredi imkânı sunan Vakıfbank, 0.95 ile yüz bin liralık bir kredi miktarı vermektedir. Genel tüm müşteriler için 1.000 ile 10.000 liralık bir ihtiyaç kredisine 1.17’lik bir faiz uygulamaktadır. 10.000 ile 50.000’lik bir krediye 1.15 oranında bir faiz oranı uygular. Taşıtta ise 1.10’luk bir faiz uygular.
• Garanti Bankası, konutta 0.90, taşıtta 1.13, ihtiyaçta ise 1.14’lük bir faiz imkânı sağlamaktadır.
• Akbank, ihtiyaç kredisine 1.14 faiz uygular ve 65 aylık bir vade fırsatı sunmaktadır. Ayrıca taşıtta 1.09, iki yıllık kredilerde ise 0.90’lık bir faiz belirlemiştir.
• Yapı kredi, konut kredisi vadelerden dolayı farklıdır. Bir’den altmış aya kadar 0.90, altmış birden yüz yirmi aya 0.92’lik bir faiz uygulaması mevcuttur. Ayrıca yirmi beş bin lira ve daha fazlası için 1.19’luk faiz oranı uygulanır.
• TEB, konutta 0.90, ihtiyaçta ise 1.20, taşıtta ise 1.10 oranında faiz seçenekleri sunmaktadır.
• QNB Finansbank, konutta 0.90, ihtiyaçta 1.14 faiz uygular. Son olarak Şekerbank 0.85’ e varan konut indirimi uygulamaları ile vade ‘sel olarak değişiklik gösterir.

Talep edilen ve ihtiyaca göre çekilen kredilerin ödeme şekli yukarıda talep edilecek olan kredi çeşitlerinin ve bankaların uyguladıkları faiz oranları baz alınarak her bankanın faiz getirisi belirlenerek, kredi almak isteyenler için gerekli hesaplamalar bu bilgiler ışığında az buçuk hesaplanabilir. Görüldüğü gibi her bankanın kredi türüne göre uyguladığı faiz oranı farklı olduğundan, en uygun kredi en uygun olan bankadan alınmalıdır. Bu nedenle hesaplı davranmak, az olsa da gereksiz harcamaların önüne geçecektir.

Bir önceki yazımız olan Acil Kredi En Kolay Nasıl Çekilir 2020 başlıklı makalemizde en iyi kredi kartı ve kredi kartı sorgulama hakkında bilgiler verilmektedir.