Bankalar ve finans kuruluşları ile bireyler arasındaki; kredi kartı, ihtiyaç ve konut kredisi gibi krediler ve banka hesap, yatırım hareketlerinin analiz edilmesi sonucunda oluşan puanlama sistemine, kredi notu veya kredi puanı denilmektedir.
Ülkemizde bireylerin tüm finansal verileri Merkez Bankası ve Kredi Kayıt Bürosu tarafından tutulmaktadır. 9 bankanın ortaklığında kurulan Kredi Kayıt Bürosu (KKB), bankalarda yapılan tüm işlemlerin kaydının toplandığı ortak bir bilgi havuzu olarak değerlendirilebilir. Burada toplanan veriler ışığında kişinin 5 yıllık verileri analiz edilerek kredi notu hesaplanıyor ve bu şekilde kredi notu öğrenme işlemlerine cevap veriliyor.
Kredi Notu İyi Veya Kötü Olarak Nasıl Sınıflandırılıyor?
KKB’nin oluşumu olan Findeks’in sunduğu kredi puanına göre müşterilerin geçmiş ödeme performansına ve gelir-gider dengesine bakılarak olası ödeme performansının ilerleyen süreçlerde nasıl olacağı tahmin edilmeye çalışılıyor.
Burada geri ödeme açısından en riskli grubu düşük not alan kişiler oluşturduğundan bu grupta yer alan kişilerin talepleri genellikle onaydan geçmiyor. Bu noktada tüketiciler “düşük Kredi Notu nedir” diye sormadan edemiyorlar.
Findeks, puan skalası 0-1900 arasında tutuluyor. 5 grupta sınıflandırılan risk gruplarında 0-699 puan aralığında olanlar en riskli grup olarak değerlendirilmektedir. Kredi onayında büyük etkisi olan risk analizinin kötü kredi notu olarak belirlediği müşterilerine bankaların kredi sunması neredeyse imkansız oluyor.
Kredi Notunu Nasıl Öğrenebilirim?
Bankalara yapılan kredi başvuruları sonrasında banka yetkilileri kredi notu hakkında bir açıklama yapmamaktadır. Sadece onay görmeyen kredilerde müşterilerine gerekçe olarak kötü kredi puanı veya riskli grup kavramlarını sunabilirler. Bu yüzden kredi notumu nasıl öğrenebilirim, sorusuna cevaben ücretli olarak size bunu temin edebileceklerini söyleyeceklerdir.
Kredi notunun kaç olduğunu öğrenmek isteyen kişiler bankalardan ücret karşılığında kredi risk analizi raporunu alabilirler. Findeks’in web sitesi üzerinden de gerçekleştirilebilen işlem 4 ila 7 TL civarında bir ücretle gerçekleştirilmekte, banka ve kuruma göre değişkenlik gösterebilmektedir.
Kredi Puanının Yüksek Olması Neden Önemli?
Kredi notunu yükseltmek, olası ihtiyaç durumlarında kişinin rahatça nakit temin edebilmesini sağlarken, kredi kartı limit artışı, kredi limit artışı gibi taleplerinde de olumlu referans sağlar. Her bireyin mali geçmişi ve gelir düzeyine bakılarak tanımlanan bir kredi limiti bulunmaktadır. Bu limit özellikle ev kredisi gibi yüksek meblağlı kredi kullanımlarında tüketicinin karşısına sorun olarak gelebilmektedir.
Kredi notu yükseltmek için öncelikle kredi notunun kaç olduğunu ve bu puanı hangi aktörlerin etkilediğini bilmek gerekir. Bu sebeple Findeks kredi notu ve risk raporu sadece bankaların değil, kendi finansal sağlıklarını gözlemleri için bireylerin de kullanması gereken analizlerdir.
Banka ile işlemleri olan herkesin kredi notu vardır. Kredi notu 0-699 arası en riskli grup olup 1500 puan ve üzeri iyi ve çok iyi olarak değerlendirilir yani 1500 puanın altında nota sahip olanlar kredi notunu yükselme yoluna gitmelidir.
Kredi Notunu Nasıl Yükseltebilirim?
Kullanılan kredilerin taksitlerinin bir gün bile gecikmiş olması kredi notuna olumsuz etki eder. Aynı durum kredi kartı ödemelerinde de geçerlidir. Kredi notunu yükseltmek için öncelikle ödemeleri zamanında yapmak gerekiyor.
Kredi kartı borcunun asgari tutar altı ödenmesi puanda büyük etki ederken sürekli asgari tutar ödemesi yapmak da puanın yükselişinin önüne geçen bir durumdur.
Devlete karşı olan ceza veya vergi borçlarının zamanında ödenmemesi sebebi ile takip-haciz işlemlerine maruz kalmak ve kişi ya da kurumlara olan borçlardan dolayı icra takibine takılmak kötü kredi puanına sebep olan durumlardır. Bu gibi durumlarda kişilerin merkez bankasının kara listesine girme durumu da söz konusu olduğundan üzerinden 5 yıl geçmeden kredi puanına etkisi de giderilememektedir.
Bir Önceki Makalemizde T.C. Kimlik Numarası İle Kredi Notu Sorgulama İşlemi Nasıl Yapılabilir? İsimli Yazımızı Okumanızı Tavsiye Ederiz.
Bir önceki yazımız olan Kredi Notu Düşüklere Kredi Veren Bankalar Hangileridir ? başlıklı makalemizde Banka kredileri için başvuru, en uygun kredi ve Kredi Notu Düşüklere Kredi Veren Bankalar hakkında bilgiler verilmektedir.