Günümüzde hızla gelişen teknoloji, televizyon ve reklam dünyası ve yükselen yaşam standartları insanları alternatif para kazanma yollarına itmektedir. Geçinmek için para kazanmaktan çok, daha iyi yaşam standartlarına ulaşmak ve lükse yakın seviyelerde yaşamak isteyen insanların çoğu, uzun yıllardan beri tercih edilen borsayı denemektedirler. Ancak borsa, gerekli bilgi ve donanım gerektirdiğinden başlarda başarısız olup, bu piyasayı bir daha denemeyen kişilerde çoğunluktadır. Borsada bilinmesi gereken ilk kurallardan biride borsa terimleri ve işleyiş şekilleridir. Forex, dünyanın en yüksek para giriş- çıkışı sağlayan piyasasıdır ve bu konuda kullanıcılarına oldukça kolaylıklar sağlamaktadır. Forex veya normal borsa piyasalarında bilinmesi gereken terimlerden biri de kaydi sistemdir.
Kaydi Sistem Nedir?
Kaydi sistem, borsa üzerinde satın alınan hisse senedi, tahvil gibi maddi değeri olan yatırım fonlarını ilgilendiren bir terimdir. Eskiden büyük kağıtlara basılan ve bankalar aracılığı ile temin edilen bu fonlar, belirli bir zaman saklandıktan sonra yine bankalar aracılığı ile bozdurulabilirdi. Ancak gelişen internet ve sanal dünya sayesinde, eskiden elden satın alınan bu yatırım fonları, şimdilerde sanal ortam üzerinden alınıp, satılıp, takip edilebiliyor. Kısaca kaydi sistem, bu sermaye piyasası araçlarının, kağıtlara veya fiziki bir baskısı olmadan ancak aynı değer ve hakları taşıyacak şekilde sanal ortam üzerinden kaydi olarak izlenmesine verilen addır. Daha basit tanımlamak gerekirse, internetten piyango bileti aldığınızı düşünün. Bu piyango bileti elinize geçmiyor ama aslında var olan bir teminat. Bu bilete para ödüyorsunuz ve ikramiye çıkması durumunda paranızı alabiliyorsunuz. Bunun yanı sıra biletçiden aldığınız biletten hiçbir farkı veya değersizliği yoktur.
Kaydi Sistemin Piyasaya Avantajları Nedir?
Kaydi sistem belgeleri tutulurken, eskiden olduğu gibi kağıtlara basılmaması, büyük bir maddi avantaj sağlamıştır. Bunun yanı sıra doğabilecek riskleri de ortadan kaldırmıştır. Aynı zamanda da bilgilerin güncelliği ve saklama sisteminin de güvenli çalışmasını sağlamaktadır. Bunların yanı sıra;
- Bono, tahvil, hisse senedi gibi yatırım araçları için daha düşük risk ve maliyet tablosu,
- Yıllardır basım için harcanan matbaa ve ihraç masraflarının ortadan kalkması,
- Bu işi gerçekleştirecek kişilerden, bu işlerin sigortalarından ve saklama gibi maliyetlerden elde edilen tasarruf,
- Piyasa aktörlerinin çalınma, satılma, kayıp veya sahtesinin üretilmesinin engellenmesi,
- İşlemlerin daha kısa süre içerisinde ve güvenle gerçekleştirilmesi,
- Uluslar arası teknolojinin aynı düzeye gelmesi ve sanayi standartlarının sağlanması gibi avantajları da mevcuttur.
Hangi Sermaye Piyasası Araçları Kaydileştirilebilir?
Ülkemizde kaydileştirme işlemleri Sermaye Piyasası Kurulu kararı ile gerçekleştirilmektedir. Günümüzde kaydileştirilen sermaye piyasası araçlarını ise şu şekilde sıralayabiliriz;
- Ödeme sıkıntısından dolayı yapılandırılmış borçlar,
- Mevcut sertifikalar,
- Devlet hariç özel sektör emlak gelir sertifikaları,
- Hazine Kira Sertifikaları,
- Var olan veya var olması teminat altına alınmış menkul kıymetler,
- En sık kullanılan sermaye piyasası araçları; bonolar, varantlar, tahviller,
- Devletin iç borçlanma nedeni ile var olan senetleri,
- Borsa İstanbul Anonim Şirketi’nde işlem görmekte olan şirketlerin pay senetleri,
- Menkul kıymet ve borsa yatırım fonları da, mevcut durumlarda kaydileştirilebilen işlemler arasında yer almaktadır.
“Kaydi sistem nedir, avantajları nelerdir ve hangi araçlar kaydileştirilebilir?” yazımızda sizler için cevapladık. Borsa oynamak için belirli bilgi birikimlerine sahip olmak gerektiğinden bahsetmiştik. Kaydi sistem ile ilgili bilmeniz gerekenleri detaylı olarak inceledik. Borsa hakkında edinebileceğiniz daha birçok bilgiyi öğretici kitaplardan, demo hesaplardan veya internetlerden deneyim ederek, öğrenebilirsiniz.
Bir önceki yazımız olan Otomatik Ödeme Talimatı Nedir ? Otomatik Ödeme Talimatı Nasıl Verilir ? başlıklı makalemizde Ödeme talimatı nedir, otomatik ödeme ve Otomatik ödeme talimatı hakkında bilgiler verilmektedir.