Yaklaşık 6 trilyon dolarlık günlük işlem hacmiyle dünyanın en likid piyasası olan Forex piyasasını diğer piyasalardan ayıran en temel özellik kaldıraçlı işlem yapılmasına imkan vermesidir.
Kaldıraç küçük birikimlerle bile yüksek hacimli işlem yapabilmenize olanak sağlar. Paranızın kat kat fazlasıyla yatırım yapmanıza imkan veren bu sistem yüksek kar getirebileceği gibi, tersi bir durumda tüm birikiminizi kaybetmenize de sebep olabilir. Bu nedenle forex yatırımcısının, diğer yatırım piyasasında işlem yapan yatırımcıların yapması gerekenden biraz daha fazla risk analizi ve stratejisi belirlemeleri gerekir.
SPK’nın Etkisi
Dünyadaki trend ile ülkemizde de hızla yaygınlaşan Forex piyasaları, 2011 yılında SPK tarafından yayımlanarak yürürlüğe giren tebliğ ile birlikte yasal bir zemine kavuşmuştur. SPK forex piyasasını düzenleyici ve denetleyici önlemler almaya devam etmektedir. Bu açıdan kaldıraçlı işlemlere ilişkin olarak SPK tarafından çeşitli kısıtlamalar getirilmiştir. İlk olarak, başlangıçta yatırdığı teminat miktarı 20.000 TL ve üzerinde olan yatırımcılar “profesyonel yatırımcı” olarak nitelendirilerek bu yatırımcılar için maksimum kaldıraç oranı 1:100 olarak belirlenmiştir. Başlangıç teminatı 20.000 TL’nin altında olan yatırımcılar için ise kaldıraç oranı bunun yarısı yani 1:50 olarak belirlenmiştir. Buradaki oranlar üst sınırdır. Yatırım yapılan ürüne, aracı kuruma ve yatırımcının durumuna göre bu oranlar değişebilir.
Kaldıraç Sistemi Nasıl İşler
Başta da belirttiğimiz gibi kaldıraç elinizdeki birikimin çok üzerinde yatırım yapmanıza imkan verir. Bir örnekle konuyu netleştirebiliriz.
1200 TL teminatı olan bir yatırımcının hiç kaldıraç kullanılmadan ABD doları yatırımı yaptığını varsayalım. Kur 3 TL ise 400 ABD doları alınabilir. Bir süre sonra kur 3,5 TL’ye yükseldiği zaman söz konusu yatırımcı (3,5*400) 1400 TL alacak, karı da (1400-1200) 200 TL olacaktır.
Aynı yatırımcı 1:100 oranında kaldıraç kullansaydı 1200 TL ile (1200*100) 120.000 TL’lik ABD doları alabilirdi. Yine aynı kurdan 40.000 ABD doları alabilecek olan yatırımcı kır yükseldiğinde de toplam (40000*3,5) 140.000 TL alacak, karı da (140.000-120.000) 20.000 TL olacaktır. Yani, İlk duruma göre yüz kat daha fazla kazanma şansına sahip olabilecektir.
Madalyonun diğer tarafında, yani yaptığınız yatırım için öngörünüzün tersine bir durum olursa ise az önceki olumlu durum aynı oranda olumsuz bir duruma sebebiyet verecektir. Aynı örnekten devam edecek olursak, 3 TL’den aldığınız ABD doları 2,5 TL’ye düşerse, 200 TL yerine yüz kat daha fazla zarar edebilirsiniz. Bu zarar teminatınızın tamamen bitmesine neden olabilir.
Kaldıraç Sisteminin Avantajlarından Yararlanmak İçin Nasıl Davranmalı
Örnekten de anlaşıldığı gibi kaldıraç sistemi doğru strateji ve risk yönetimiyle çok kısa sürede çok yüksek miktarlarda kazanç sağlamaya yarayabileceği gibi bilinçsizce yatırım yapıldığında aynı oranda da kayba sebebiyet verebilir. Forex’in sunduğu kaldıraç avantajından doğru şekilde yararlanmak için;
- Piyasa yapısı, ürünlerin karakteristiği, trendlerin takibi, vb. hususlarda eğitim alınmalı
- Yeterli deneyim kazanmadan işlem yapılmamalı. Bu nedenle, özellikle aracı kurumların sunduğu demo hesaplarla çeşitli stratejiler deneyerek, size en uygun stratejiyi keşfetmelisiniz.
- Strateji hazırlarken, her zaman alternatif planlarınız olmalı
- Anlık kazançlar yerine, sürdürülebilir bir yatırım stratejiniz olmalı. Kademeli olarak kaldıraç oranlarını artırabilirsiniz.
- Forex piyasasındaki zarar durdurma (stop loss) opsiyonunu kullanmayı ihmal etmeyin. Öngörünüzün tersine giden bir durum olursa birikiminizin tamamını kaybetmemiş olursunuz.
- Yasal olan aracı kurumlarla çalışın. Sizlere sunulan analiz ve danışmanlık imkânlarından faydalanmayı ihmal etmeyin. Bazen çok küçük bir ayrıntı ciddi kayıplara sebebiyet verebilir.
Bir önceki yazımız olan Forex Regülasyonu Nedir ,Forex Regülasyonu Ne İşe Yarar ? başlıklı makalemizde regülasyon, Regülasyon ne demek ve regülasyon nedir hakkında bilgiler verilmektedir.