X

Dolar Endeksi Nedir? Ne Anlatır?

Nedir?
dünyada doların en çok değer ve işlem gördüğü yerel altı para biriminin karşısına gelen değeri gösteren endekstir. Kullanılan bu 6 para birimi ABD’nin ticaret hacmi en büyük olan para birimleridir. Yani dolar endeksi hesaplamaları yapılırken ABD’nin en değerli para birimleri baz alınır. Dolar endeksi 1973 yılında 100 baz olarak başlamıştır. 1973 yılından bu yana bu taban üzerinden işleyişine devam etmektedir. Dolar endeksi BrettonWoods anlaşması ile yakından alakalı bir durumdur. Bu anlaşma para birimi birliği açısından oldukça önemlidir. Çünkü bu anlaşma ile birlikte 44 ülkenin para birimi dolar olarak sabitlenmiştir. Ayrıca dolar karşılığı altın baz alınarak belirlenecek 1 ons altın karşılığı 35 dolar olarak sabitlenmiştir.

Para biriminin sabit bir kur altına alınması, çoğu ülkenin doları kullanması ve paranın altın ile değer bulması ilk zamanlarda ABD ekonomisi için iyi bir gelişme olsa da zamanla bu durum tam tersine döndü. Ekonomide ortaya çıkan sorunlar, doların değer kaybetmesi gibi durumlar ABD’yi gerçekten zora soktu. ABD 1971 yılında bir açıklama yaparak bu sistemi iptal ettiğini kamuoyuna duyurdu. ABD’den gelen açıklama sonucunda dünya ekonomisinde gerçekten devreler değişti. Tam anlamıyla bir dönüm noktası oldu, diğer ülkeler serbest kur sistemine geçti ve ABD ekonomisinde dolarla yeni bir dönem başlatılmıştır. Dolar endeksi de bu yılların doğal sonucu olarak karşımıza çıkıyor. Amerikan Merkez Bankası(FED) diğer para birimleri karşısında ABD dolarının nasıl bir statüde olduğunu görmek maksadı ile ‘’Dolar endeksini’’ oluşturmaya karar vermiştir.

Dolar Endeksi Nasıl Hesaplanır?

ABD dolar endeksi hesaplanırken Euro, Japon Yeni, Kanada Doları, İsveç Kronu, İngiliz Poundu, İsviçre Frangı, olarak 6 adet majör para birimi kullanılır. Bu para birimlerinin dolar endeksi hesaplaması ağırlıkları ile birlikte aşağıda belirtilmiştir.

Parite: Euro (EUR)/ USD  Ağırlık: %57,6

Parite: USD/Japon Yeni (JPY) Ağırlık: %13,6

Parite: İngiliz Poundu (GBP) / USD Ağırlık: %11,9

Parite: USD/ Kanada Doları (CAD) Ağırlık: %9,1

Parite: USD/ İsveç Kronu (SEK) Ağırlık: %4,2

Parite: USD/ İsviçre Frangı Ağırlık: %3,6

Dolar Endeksi Tarihsel Grafiği: dolar endeksi en yüksek değerini 1985 yılında 164.7 ile en düşük değerini de 2008 yılında 70.06 ile küresel finans krizi ile almıştır. Görüldüğü gibi arada geçen yıllarda dolar endeksi diğer para birimlerine fark atmış ve daha fazla değerli olduğunu göstermiştir. Dolar endeksinin gördüğü artış 1985 yılından sonra dünya ekonomisinin uğrayacağı zarar düşünülerek üzerinde değişik politikalar uygulanmış ve değeri düşürülmüştür.

Tabi ABD doları zaman zaman dalgalanmalara da sahne olmuştur. Özellikle 2008 yılındaki küresel kriz hem Avrupa’da hem de ABD’de çeşitli kurlar ve politikalarda dalgalanmaların yaşandığı görülmüştür. Bu dönemde faizler büyük ölçüde düşmüş, FED parasal büyüme kararı almış ve dolar görebileceği en düşük seviyelerde seyretmiştir. 2008 yılında yaşanan küresel krizin etkilerini FED 2014 yılına gelindiğinde üzerinden atmayı başarmış ve parasal büyümeyi durdurarak faizlerin yükseleceğini ima etmiş bu açıklama ile birlikte dünyada dolar hızla yükselmeye başlamıştır. Uzun yıllar boyunca durgunluğunu devam ettiren dolar bu yıldan itibaren hızlı bir şekilde yükselişini göstermiştir. 2015 yılına gelindiğinde uzun yıllardır görmediği 100 seviyesini görmüştür. Ancak bu seviye aşılamamıştır. Yani dolar endeksi 2015 yılına kadar ne kadar yükselirse yükselsin 100 üzerine çıkmayı başaramamıştır. 2016 yılının aralık ayına bakıldığında FED faizlerinin %50 oranından çıkarak %75’e vuracağı kararı alınmış endeks bu yılda aşamadığı seviye olan 100’ün üzerine çıkmıştır.

Dolar endeksi sembolü’DX’’, ‘’USDX’’, ‘’DXY’’ olarak karşımıza çıkar.

Bir önceki yazımız olan Havale (EFT) Kaç Saatte Hesaba Geçer 2020 başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.

Finans Krediler:

This website uses cookies.