Çek Karşılıksız Çıkarsa Ne Yapmak Gerekir

Çekler özellikle ticari hayatın vazgeçilmez değişim araçlarından biridir. Bir para benzeridir. Bu kadar değer bir kağıdın karşılıksız çıkması demek aslında elinizde ekstradan bir paranız olmadığı anlamına gelmektedir. Yani aslında çekin üzerinde yazan miktarın gerçekte karşılığı yoktur. Karşılıksız çek düzenlemek Türk yasalarına göre duruma göre icra uygulaması ya da hapis cezası ile cezai yaptırımları doğurabilir.

Özellikle ticaret hayatında neredeyse tüm firmalar mal ya da hizmetlerinin alım satımında bu belge ile iş yapmaktadır. Mal ya da hizmet alan kişi borcu karşılığında alacaklıya bir çek yazar ve alacaklı çekin vadesi geldiğinde bankaya gider ve çek de belirtilen parayı kendi hesabına aktarır. Zaten buraya kadar her şey olması gerektiği gibidir asıl sorun çekin karşılıksız çıkması ile başlayacaktır. Peki İş hayatı açısından oldukça kıymetli olan bu evraklar karşılıksız çıktığında ne yapmak gerekir?

Çekiniz Karşılıksız Mı Çıktı?

Çek vadesi dolduğunda bankaya gidip üzerinde yazılı değer kadar parayı bankadan talep etmenize yarar demiştik. Çekin karşılıksız çıkması ile anlamamız gereken şeyin ne olduğuna bi bakmak gerekir esasen, çekin karşılıksız olması size karşı borçlu olan kişinin hesabında size olan borcu kadar para bulunmaması demektir.  Eğer ki bankaya gittiniz ve çekini karşılıksız olması sebebi ile bozduramadıysanız ne yapmalısınız. Öncelikle artık bankadan bu parayı talep etme hakkınız kalmıyor demektir. Bu durumda alacaklı bu parayı tamamen unutmak zorunda m? Tabi ki hayır.

Ülke yasalarına göre karşılıksız çekler 5941 sayılı Çek Senet Kanunu ile düzenlenir. 2012 yılında yapılan düzenleme ile karşılıksız çek verenlere hapis cezası verilmeme durumu 2016 yılında yeniden düzenlenmiş ve yeni düzenleme ile karşılıksız çek verenlere hapis yolu tekrar açılmıştır. Ülkemizde 2016 yılının ilk 4 ayında 8.4 milyar karşılıksız çek düzenlenmiş olması bu düzenlemenin altındaki temel sebeptir. Aslında bu yasa cezalandırmayı amaçlamaktan ziyade daha çok piyasadaki dengeyi ve hak sahibi alacaklıyı korumak amacı ile getirilmiştir.

Bu kanuna göre çek eğer karşılıksız çıkmışsa banka çekin üzerinde yazılı olan para miktarının bir bölümünü hak sahibi alacaklıya ödemek ile yükümlüdür. Peki mağdur karşılıksız çekin ne kadarını alabilecek aslına bakarsanız 2015 yılına kadar sadece 600 Türk Lirası kadarını isteyebiliyordu. 2015 yılından sonra Merkez Bankasının çıkardığı bir tebliğe göre artık bankalar mağdur olan hak sahibine çekin karşılıksız çıkması durumunda her bir çek için 1.200 Türk Lirası ödemekle yükümlüdür. Bu da ortalama eski rakamlara oran ile %7,1 gibi bir artış miktarıdır. Fakat bu ödemeleri bankadan talep edebilmeniz için çeki vaktinde bankaya götürmeniz gerekecektir. Bu durumda banka çekin aslını kendi alırken bir kopyasını da asıl alacaklıya vermek ile yükümlüdür.

Çek Karşılıksız Çıkarsa Başvurulacak Yasal Yollar Nelerdir?

Çekiniz karşılıksız çıktı ve banka size çekin bir kopyasını verdi. Bundan sonra yapacağınız iş elinizdeki kopya ile ya Cumhuriyet savcılığına başvuruda bulunmak ya da yetkili olan icra dairesine icra takibi için başvuru yapmak olmalıdır. Bundan sonrası ile yargı birimleri ya da tercihinize göre icra daireleri ilgilenecektir. Eğer icra dairesine gitmişseniz icra dairesi 3 gün içinde borçluya borcunu bildiren bir tebliğ göndermek durumundadır. Borçlu borçlu olduğuna 7 gün içinde itiraz etmezse borcu kabul etmiş olur itiraz ederse iş artık yargı yolu ile devam edecektir.

Karşılıksız Çekin Cezası Nedir? Yasalarımıza göre karşılıksız çek düzenleyenler 3 ayda 5 yıla kadar hapis cezası ile yada borcu kadar malının haczi ile cezalandırılabilirler.

Bir önceki yazımız olan Otomatik Ödeme Talimatı Nedir ? Otomatik Ödeme Talimatı Nasıl Verilir ? başlıklı makalemizde Ödeme talimatı nedir, otomatik ödeme ve Otomatik ödeme talimatı hakkında bilgiler verilmektedir.