Borsa, ticari malların alım-satımının yapıldığı piyasadır. Ancak, hemen herkes borsa denildiğinde menkul kıymetler borsasını anlamaktadır. Bu yazıda borsa terimi belli şartları taşıyan şirketlere ait hisse senetlerinin alınıp satıldığı piyasa olarak ele alınacaktır.
Menkul Kıymetler Borsası Forex’e Göre Daha Manipülatif!
Borsa, işlem hacminin konjonktürel olarak çok dalgalı olması, forex piyasasına göre daha az likid olması ve işlem hacminin düşük olması gibi sebeplerden dolayı daha spekülatif ve manipülasyona müsait bir yatırım piyasasıdır.
Borsa yatırımcısı da diğer bütün yatırımcılar gibi karını maksimize etmek için uğraş verir. İşte hisse senedi alım satımlarında yatırımcıların davranışları yatırım sonrası yapacakları karı etkiler.
Yatırımcılar, borsada işlem yapmak istediklerinde genellikle boraya kote olan şirketlerin hisse senetlerini alırlar. Aldıkları hisse senetlerini ellerinden çıkardıklarında alış ve satış arasındaki farktan maliyetler düşüldüğünde kalan miktar kar olarak nitelendirilir. Öte yandan alım satım farkı dışında borsa yatırımcısına kar olarak yansıyan bir diğer husus da bulunmaktadır. Bu husus temettü denilen, şirketlerin yıllık karlarının yatırımcılarına hisse senetleri miktarınca aktardığı paradır. Hisse senedi sayısı değişmeden ekstra olarak yatırımcıya aktarılan bu para, doğrudan bir kar olarak değerlendirilebilir.
Spekülatif Olan Mı Yoksa Daha Kurumsal Bir Şirketin Hisse Senedi Mi?
Yatırımcılar, borsada yatırım yapacakları zaman öncelikle hisse senedi seçmek zorundadır. Bir tane şirketin hisse senedini seçebilecekleri gibi birden çok hisse senedi seçerek bir portföy de oluşturabilirler. İşte bu aşamada yatırımcı spekülatif olarak nitelendirilen hisse senetlerini seçebilir. Spekülatif hisseler çok kurumsal olmayan, işlem hacmi genellikle oldukça düşük olan ve çoğu zaman ani yükseliş ve düşüşlere sahne olan hisse senetleridir. Bu tarz hisse senetlerine yatırım yapmak oldukça risklidir. Spekülatif hisse senedi yatırımcısı kısa vadede çok fazla kazanmak isteyen yatırımcılardır. Daha kurumsal hisse senetlerine sahip şirketler de genellikle büyük, kurumsal, deneyimli ve genellikle her yıl temettü veren şirketlerdir Bu tarz hisse senetlerine yatırım yapan yatırımcılar, genellikle uzun vadeli yatırım yapmayı düşünen, her yıl alacağı temettü dışında pek fazla al-sat yapmayan yatırımcılardır. . Ülkemizde Borsa İstanbul’da (BİST) bu tarz hisse senetleri BİST30 ve BİST 100 içinde toplanmıştır. Uzun vadeli yatırımcılar genellikle hisse senetlerinin BİST30 ya da BİST 100’den seçerler.
Uzun Vadeli Mi Kısa Vadeli Mi?
Borsa yatırımcıları için hisse senedi seçimleri kadar önemli bir diğer husus vade seçimidir. En fazla bir yıla kadar vadeli yatırımlar kısa vadeli yatırım, 1 yıldan uzun yatırımlar da uzun vadeli yatırım olarak nitelendirilir. Kimi yatırımcılar uzun vadeli yatırımı seçerken, kimileri de kısa vadeli yatırımları tercih ederler. Hatta günlük al-sat işlemleriyle kar amacı güden borsa yatırımcılar da bulunabilir. Özellikle günlük al-sat yapanları yatırımcı değil de borsa oynayanlar diye nitelendirmek daha uygun olur.
Günlük Al-Satçılar
Günlük al-sat ile yatırım yapanlar, genellikle daha spekülatif hisselere yönelirler. Bu kişiler için söz konusu hisse senedinin güvenilirliği pek önemli değildir. Yalnızca gün içinde ya da birkaç gün içinde ani hareketlenme yapma ihtimali ile hareket edilir. Haliyle normale göre çok daha riskli olan bu tarz yatırımları genellikle çok daha deneyimli yatırımcılar tercih ederler. Teknik analizlerden çok iyi anlayan, anlık verilere erişimi olan ve söz konusu hisse senetlerini iyi tanıyan yatırımcıların başarılı olma ihtimali bulunan günlük al-sat işlemleri borsaya yeni girmiş yatırımcılara tavsiye edilmez.
Kısa Vadeli Yatırımlar
Genellikle bütün yatırımcılar kısa vadede kar etmeyi ister ve bu durumu önemser. Ancak, kısa vadede büyük karlar elde etmek oldukça riskli, güç ve düşük ihtimallidir. Borsa deneyimi sahibi olmak, analiz yapabilmek, risk yönetimi yapmak, trendleri ekonomiyi iyi takip etmek, piyasayı etkileyen her olayı anlık takip edebilmek ve sağlam bir psikoloji ve stratejiyle hareket etmek, borsada kısa vadeli yatırımcı olmak için gerekli faktörlerdendir. Borsada kısa vadeli yatırım yapmak isteyenler spekülatif hisselere yönelirler. Uygun fiyatta alım yapıp genellikle belli bir süre içinde yükselişler gerçekleştiğinde hemen satarak karlarını realize ederler.
Uzun Vadeli Yatırımlar
Borsa yatırımcısı aslında uzun vadeli yatırım yapan yatırımcılardır. Bu kişiler sağlam, kurumsal şirketlere yatırımlarını yaparlar. Kar olarak al-sat değil, temettüyü düşünürler. Bu yatırımcılar kendilerine belirledikleri vadeden önce yaşanan dalgalanmalardan pek etkilenmezler ve ani kararlar alıp hisse senetlerini satmazlar. Yapılan araştırmalar, uzun vadeli yatırımcıların kısa vadeli yatırımcılardan toplamda daha fazla kazandığını göz önüne sermektedir. Bu nedenle borsa yatırımcılarına uzun vadeli yatırım daha çok tavsiye edilir.
Bir önceki yazımız olan Forex Regülasyonu Nedir ,Forex Regülasyonu Ne İşe Yarar ? başlıklı makalemizde regülasyon, Regülasyon ne demek ve regülasyon nedir hakkında bilgiler verilmektedir.