Günümüz banka işlemleri hataya en az derecede yer vermekle birlikte kişi kaynaklı bazı hatalar da çeşitli mağduriyetler doğurabilmektedir. ATM kartının bankamatikte unutulması da bu hatalardan birisidir. Kart sahibinin bir anlık dalgınlığı sonucu işlem sonlandırılmadan ATM’de unutulan kart sebebiyle hesaptan izinsiz para çekilmesi gibi mağduriyetler ortaya çıkabilmektedir. Her ne kadar bankalar işlem süresi verse de anlık dalgınlıklar kişileri üzebilmektedir. ATM’de unutulan kartlarla yapılabilecek çok çeşitli işlem sayılabilir. Ama ülkemizde kişileri en çok mağdur edenler para çekme olaylarıdır. Unutulan karttan nasıl para çekilir, yasalarımız bu usulsüz işleme ne diyor gibi sorulara bu yazı sayesinde cevap bulabileceksiniz.
Banka Kartı ATM’de Unutulursa Ne Olur?
Banka kartları kullanım alanına göre para kartları veya kredi kartları olarak adlandırılabilir. Bu kartlarla vadeli-vadesiz hesaplarla birlikte sonradan ödemeli olarak adlandırılan kredi kartı bilgilerine de banka ATM’leri sayesinde ulaşılabilmektedir. Günümüz banka ATM’leri, yüklendikleri teknolojik misyonlar sayesinde bankacılık işlemlerinin birçoğunun yapılabilmesine izin vermektedir. En başta para çekme-yatırma işlemleri, fatura ödeme, havale, eft, kredi kartı ödemesi gibi çok çeşitli işlemler bunlara örnektir.
Bankanın kişiye sağladığı kartlar özellikleri gereği sahibine özeldir. Her kart üzerinde bir numara bulunur ve bu numara kişiden kişiye farklılık gösterir. Bankamatik kartları sayesinde ATM’lerde yapılabilecek işlemleri yukarıda sıralamıştık. Peki, çoğu zaman kullandığımız ATM’lerde kartımızı unutursak ne olur? Bu sorunun cevabı, bankanın işlem yapılmadığı zamanlarda kartı makineden dışarı çıkarma süresine göre farklılaşmaktadır. Örneğin kartınızı bankamatiğe taktınız ve şifrenizi girdiniz, herhangi bir işlem yapmadan oradan ayrılmak zorunda kaldınız.
İşte şifrenin girildiği andan başlayarak işleyen süre cihaz tarafından belirlenir. Bu süre içerisinde ATM başına kötü niyetli kişiler gelip hesabınıza erişebilir ve sizi mağdur edebilir, ATM’de unuttuğunuz kartın içeriğine göre birçok işlemi yapabilir. Paranızı çekmek, kartın bağlı olduğu hesaptaki parayı havale-eft yapmak bu kötü niyetli davranışlardan sadece bir kaçıdır. Kartı unuttuğunuz andan itibaren işlemsizlik süresine göre unutulan kart ATM tarafından makine dışına itilmektedir. Kart dışarı itildikten sonra şifrenizi bilmeyen kişiler zaten hesabınıza erişemez.
Bankaların ATM İşlemleri İçin Bir Süre Sınırı Var mı?
Bankacılık sektörünün vazgeçilmezi olan kartlar hayatımızı kolaylaştıran ürünler arasında gelmektedir. Bu ürünleri aktif olarak kullanmamızı sağlayan ATM cihazları da son teknolojik gelişmeler ışığında dizayn edilmiş akıllı cihazlardır.
Her banka; ATM cihazları üzerinde gerçekleştirilen işlemlerde, işlemsizlik süresi belirlemiştir. İşlemsizlik süresi, banka kartının ATM cihazına yerleştirilip şifreyi girilmesinden sonraki hareketlere göre şekillenir. Örneğin kartınızı ATM’ye yerleştirdiniz fakat şifreyi girmediniz, işte kartın cihaza yerleştirildiği andan itibaren son işlemin yapıldığı zamandan başlayarak ilerleyen süreye işlemsizlik süresi adı verilir. Bu süre geçtikten sonra, kart cihazın dışına itilir ve işlem sonlandırılır.
Bankanızın sağladığı işlemsizlik süresini ATM önünde yapacağınız küçük bir testle öğrenebilirsiniz. Bu testi şöyle gerçekleştirebilirsiniz: Öncelikle kartınızı ATM cihazına yerleştirip şifrenizi girin ve beklemeye başlayın. Bu bekleme süresi içinde hiçbir işlem yapmayın. Bir süre sonra kartınızın cihaz dışına itildiğini görecek ve uyarı anlamında bir sesin başladığını duyacaksınız. Aradaki bu süre bankanızın sağladığı işlemsizlik süresidir. Birçok bankada bu süre kısa tutulmuştur.
ATM’de Kartımı Unutmuşum, Ne Yapmalıyım?
ATM’de kart unuttuğunuzu hatırladığınız ilk an bankanıza ulaşmalı ve kart hareketlerini tespit edip kartınızı kapattırmalısınız. Eğer sizin yapmadığınız bir işlem gerçekleştirilmişse hukuk yollarına başvurabilirsiniz.
Kartınızı ATM’de unutmanızın çok fazla sebebi olabilir. Genellikle bir anlık dalgınlıkla olan kartı cihazda unutma olayı canınızı çok yakabilir. Bugün forum siteleri, kartını ATM’de unutanların yaşadığı talihsizliklerle doludur. Fakat bankamatikte unutulan her kart başınızı ağrıtacak diye bir genelleme de yapılamaz. İşlemsizlik süresi içinde ATM dışına itilen kartlarla kötü niyetli kişiler bir işlem yapamaz. Her ihtimale karşı kartınızı unuttuğunuzu hatırladığınız anda bankanızla iletişime geçip kartınızı kapattırmanız gerektiğini unutmayın.
ATM’de Unuttuğum Kart ile Para Çekilmiş, Ne Yapmalıyım?
Bankaların müşterilerine sunduğu kartlar ATM cihazlarında unutulduğunda kötü niyetli kişilerce para çekme işlemi gerçekleştirilebilir. Kartı unuttuğunuz ilk andan itibaren başlayan işlemsizlik süresini yukarıda tanımlamıştık. Fakat işlemsizlik süresi içinde ATM başına gelen kötü niyetli kişiler kartınızın bağlı bulunduğu hesaptan para çekebilir. Bu, tamamen cihaz başına o anda gelen kişinin niyetiyle ilgilidir, kartı cihazdan alıp bankaya da teslim edebilir.
Türkiye’de ATM’lerde unutulan kartlarla işlem yapma girişimi maalesef ki sıklıkla yaşanan bir gerçekliktir. Kartınızdan bu yolla para çekildiğini öğrendiğiniz an savcılıklara gidip suç duyurusunda bulunmalısınız. ATM’lerde bulunan kameralar sayesinde para çekme işlemini yapan kişiye ulaşmanız mümkündür yalnız çekilen parayı geri alıp alamayacağınız tamamen muallaktadır.
Unutulan Karttan Çekilen Para İçin Yasalarımız Ne Diyor?
Türkiye’de kanunlara göre ATM’de unutulan karttan yapılan usulsüz işlemler için hapis cezaları öngörülmektedir. ATM’de unutulan kart, şifresi girilmiş ve halen cihaz içindeyse kötü niyetli kişiler için çok çeşitli işlemleri yapmaya izin verir. Adı geçen işlemleri kart sahibinden izin almadan yaptığı için suçlu duruma düşen bu kişiler ise Türk Ceza Kanunu’nun 245’inci maddesinin 1. fıkrasında, “Başkasına ait bir banka veya kredi kartını, her ne suretle olursa olsun ele geçiren veya elinde bulunduran kimse, kart sahibinin veya kartın kendisine verilmesi gereken kişinin rızası olmaksızın bunu kullanarak veya kullandırtarak kendisine veya başkasına yarar sağlarsa, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır” hükmü gereği suçlu durumdadırlar.
2012 yılında Tokat’ta meydana gelen bir olayda; ATM’de unutulan karttan para çeken bir zanlı çektiği parayı daha sonra kart sahibine iade etmiş ve yerel mahkeme tarafından beraat ettirilmişti. İtirazı değerlendiren Yargıtay ise yerel mahkemenin verdiği kararı bozmuş ve unutulan kartla para çeken zanlının suçluluğuna karar vermişti. Emsal niteliği de taşıyan bu kararın kanuni dayanağı da yine TCK’nın 245’inci maddesinin 1. fıkrasıdır. Yine etkin pişmanlık yasasını düzenleyen TCK’nın 168’inci maddesi de, zanlı usulsüz çektiği parayı iade etse de mağdurun rızasını aramaktadır. Mağdur burada razı olmadığı için, ATM’de unutulan karttan para çeken zanlının suçluluğu yasalarımızla sabittir.
Bankalar Unutulan Karta Önlem Alamaz mı?
Ülkemiz, bankacılık sektörü açısından gelişmiş bir konumdadır. Sektörün gelişmişliği illerdeki şube sayısıyla birlikte ATM sayısını da arttırmıştır. Şube önlerinde bulunan ATM’lerin varlığının yanı sıra, AVM’ler ya da daha farklı noktalara konumlandırılmış cihazlar da bulunmaktadır. Hal böyle olunca ATM cihazlarında unutulan kartlar için yeni önlemler almak zordur. Zaten bankamatiklerdeki kamera caydırıcı niteliktedir. Yine işlemsizlik süreleri de bu tarz olayla için alınan bir önlem niteliğindedir. Banka şubeleri önünde bulunan cihazlarda yoğunluk daha çok olduğundan kötü niyetliler için caydırıcılık da daha fazladır.
ATM’de kart unutup unutmamak tamamen işlemi yapanın dikkatine bağlı bir olaydır. Bir anlık panikle ya da unutkanlıkla kartı cihazda unutabilirsiniz. Bunların önüne geçebilmek adına ATM başındayken başka bir işle uğraşmamanız gerektiğini hatırlatalım. Para çektiğiniz ya da yatırdığınız sırada telefonunuz çalabilir, çok acil değilse işleminizi sonuçlandırmadan o telefona yanıt vermeyin. Daha dikkatli olarak birçok olumsuzluğun önüne geçebilirsiniz.
Bir önceki yazımız olan Otomatik Ödeme Talimatı Nedir ? Otomatik Ödeme Talimatı Nasıl Verilir ? başlıklı makalemizde Ödeme talimatı nedir, otomatik ödeme ve Otomatik ödeme talimatı hakkında bilgiler verilmektedir.